Rüküş Ne Demek?

Günlük yaşamda ve özellikle dedikodularda, giyim konusunda sıkça duyduğumuz bir sözcük olduğu halde, ne anlama geldiğini pek düşünmeden kullandığımız sözlerden biridir, "rüküş"...

Bizim giyim zevkimize uymayan tarzda giyinmiş kişiye, özellikle de kadına, "rüküş" der, güleriz. İşte bu gülme eylemi, aslında rüküş sözcüğünün anlamına en yakın tanımlama sayılabilir. Çünkü kullanımdaki anlamıyla "rüküş", şık olmaya çalışırken ölçüyü kaçırıp gülünç olma durumunu anlatan bir sıfattır. Özellikle de zenginliğin getirdiği bir şımarıklığın, görgüsüzlük ve zevksizlikle kesiştiği noktada ortaya çıkar, rüküş olma durumu... Şık ve güzel olmak için gereken bütün olanaklara sahip olmanın neden olduğu bir ölçüsüzlükle, aşırıya kaçma sonucu rüküş olunur.

Rüküş sözcüğü, Arapça kökenli bir sıfattır. Arapçadaki "alacalı bulacalı karışık renklerde giysi" anlamına gelen "rugûş" sözcüğünden, dilimize "rüküş" biçiminde girmiştir.

Örnek: "Sadece kasabanın adam çekiştirmesinden başka birşey bilmeyen, seviyesiz ve rüküş kadınları tenkit ediyordu" (Reşat Nuri Güntekin).

Tabii ki kullanımdaki anlamı yalnızca "alacalı renklerde" giyinmiş olmayı anlatmıyor. Genel anlamıyla, süslenmede bir aşırıya kaçmayı ve uyumsuzluğu dile getiriyor.

Peki, yalnızca insanlar mı "rüküş" olur?.. Genellikle kişiler için kullanılan bir sözcük olsa da, "rüküş", tek tek giyim parçaları ve aksesuarları için de kullanılabilir. Örneğin bir ayakkabı, fiyonkları, pırıltıları vb süslemelerinde aşırıya kaçılarak, rüküş olabilir. Bir çantaya da bu nedenlerle "rüküş" denebilir.

İnternette, Ekşi Sözlük gibi sözlük sitelerine baktığımızda; rüküş sözcüğü için öyle pek tanımlama çabalarına girişmeden, belirli kişilerin adıyla "rüküş"ün tanımlanma denemelerini görüyoruz. Örneğin, birisi "Bence rüküş demek, Yıldız Tilbe demektir" diye tanımlarken; bir başkası da "Sezen Aksu'nun giyim tarzına rüküş denir" diye kestirip atmış. Bir diğeri de "Külotlu çorap üzerine terlik giyen Petek Dinçöz bence rüküş sözünün sözlükteki karşılığıdır" diyerek, "kanıtlı sözlük" projesine girişmiş. Demek ki rüküşlük, bir anlık görünümü anlatan bir söz değil, kişinin üzerine yapışıp kalan bir etiket durumuna da gelebiliyor. Bir gece için yanılıp rüküş giyinmiş olmanın ötesinde, bir kişinin sürekli giyim tarzı olarak ele alınma davranışı daha yaygın. Bu anlamda, "kişisel imaj" ve "lâkap" kavramlarıyla da yakın ilişki içinde; buna dikkat...

Rüküşlüğü ortaya çıkaran durumlardan biri de, farklı stilleri bir arada kullanma denemelerinde ortaya çıkar. Örneğin, abiye ile spor tarzını birleştirme denemeleri, bu bakımdan risklidir. Günümüzde, kot pantolonların incilerle süslenmesi, kot pantolon üzerine ipek bluz giyilmesi, abiye kıyafetin altına spor ayakkabı giyilmesi gibi denemeler, "ben zevksizim işte, var mı diyeceğiniz" anlamında bir meydan okuma olarak değerlendirilirse, belki alkışlanabilir. Alkışlanan şey rüküşlük değildir, bunun farkedilmesi gerekir.

"Eskiden böyle giyinmek rüküşlük sayılıyordu, ama artık normal" gibi sözlerle, rüküş insanları kırmamaya çalışma çabalarının, (paralel zevksizlikten veya yalakalıktan değilse) yalnızca nezaket gereği olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Şunun gibi: « Birkaç sezon öncesine kadar sadece gece giyilebilecek, gündüz giyildiğinde komik görünebilecek ipek kadife elbiseler, ceketler, etekler, taşlı işlemeler, simli yüzeyler, kocaman kristal taşlar, satenden tasarlanmış abiye bluz formundaki üstler, rengârenk parlak yüzeyli ayakkabılar, dore, lame gibi mücevher parlaklığındaki çanta ve aksesuarlar artık günlük spor giyimde normal görünerek kullanılıyor. Sınırların ortadan kalktığı bu giysilerde kim neyi isterse giyebilirmiş gibi tarzlar öne çıkıyor. Kot pantolonların üzerine giyilen İngiliz tarzı kravat yakalı ipek bluzlar yine spor kıyafetler grubundan alınmış blazer ceketle tamamlanabiliyor. Ya da desenli saten etek üzerine tişört ve kot ceket giyilebiliyor. (...) » ... Yalaaannn...

Modaya uyayım derken de rüküş olmayın. O modaya uygun olan bazı parçaların bir araya gelmesi, ortaya rüküş bir görüntü çıkarabilir. Güzel olmak isterken rüküş olmak durumu da, aslında "rüküş ne demektir" sorusunu yanıtlarken kendiliğinden ele alınan bir konu. "Kimsede olmayan değişik bir şeyler deneyeyim" düşüncesi, eğer giyim konusunda yüksek zevkleri olan biri değilseniz, tehlikeli yolun başlangıcıdır. Dikkat...

NOT: Bu konuda daha çooook konuşacağız... ;)
(Telif --> http://NeGiysek.blogspot.com )